15. Nietoperz we włosach (Petra Soukupová, Pod śniegiem)

Była sobie rodzina. Rodzina w emocjonalnym kołtunie, zapętlona, tkwiąca w starych wspomnieniach, ślizgająca się po pozorach, chociaż wzajemnej miłości odmówić jej nie można. Każdy tu każdego zna, ale niczego do końca nie wie. Niby wszyscy mają po co wracać do domu, ale uciekają jak najszybciej się da. Zapraszamy do czeskiej psychodramy! 

Soukupová znakomicie buduje dramaturgię. Każda z sióstr ma inną historię. Olina jest samotną matką Oliviera (zdaniem sióstr źle wychowuje syna, przesadnie się stroi), Blanka podejrzewa męża o zdradę (zdaniem sióstr jest zbyt otyła i zaniedbana, nie radzi sobie z trójką dzieci), a  Kristýna związała się z żonatym mężczyzną (zdaniem sióstr jest dziecinna i niepoważnie podchodzi do życia). Autorka wrzuca nas do dużego samochodu, którym bohaterki psychodramy próbują dotrzeć do rodzinnego domu. Słowa wypowiedziane zmieszają się z myślami nie do wypowiedzenia. Wzajemne zarzuty, przytyki i uwagi szybko okażą się pozorami, bo w głowie każdej z bohaterek ich własna sytuacja wygląda inaczej niż można podejrzewać. Kiedy dojeżdżamy do domu rodziców na trzy kobiety (mocno wyeksploatowane emocjonalnie) czekają jeszcze większe emocje: rodzice usiłują ukryć swój nowy sekret, przychodzą niewygodne esemesy, pojawia się mąż Blanki (Libor)...

Książka jest bardzo oszczędna językowo, bo Autorka myśli kadrami, ale siła tych obrazów rekompensuje językową lapidarność. Pomysł pisania o pozorach jest stary jak świat, ale w tej odsłonie wart jest lektury. Petra Soukupová jest nie tylko czeską pisarką, ale i scenarzystką. Widać to na każdej stronie książki. Każda scena z życia trzech sióstr jadących autem na urodziny taty to niemalże idealny kadr (filmowy/teatralny). Tę książkę się po prostu "widzi". A w dodatku powieść napisana jest z punktu widzenia kobiet, o kobietach i przez kobietę. Intensywnie i intrygująco.

A po całej historii szwendają się koty.

Petra Soukupová, Pod śniegiem, przeł. Julia Różewicz, Wydawnictwo Afera, Wrocław 2016, ss. 405.

PS To już druga niezwykle intrygująca książka Wydawnictwa Afera, którą ostatnio przeczytałam. Pierwszą była: Matka umiera w sobotę Rafała Niemczyka (2015). Czytajcie, bo warto !